Effect van suiker in voeding op je gewicht

Onderstaand artikel is een gastartikel van Jasper Alblas, waarvan al eerder een interessant artikel op de website is verschenen.

Alles wat je eet heeft een invloed op je lichaam. Suiker is een stof die meer invloed op je lichaam (en dan vooral op je gewicht) heeft dan je misschien denkt.

Glucose en fructose
Eerst een beetje theorie: suiker (sucrose) bestaat uit twee moleculen, namelijk glucose en fructose.
Glucose is de natuurlijke energie-bron van ons lichaam. Wanneer de cellen in je spieren energie nodig hebben om te bewegen, zullen ze glucose verbranden. Je lichaam kan zelf glucose aanmaken wanneer dat nodig is en je vind in bijna elke cel een vast voorraadje van de stof.

Fructose is echter een heel ander verhaal, want je lichaam weet eigenlijk niet zo goed wat het met die stof moet doen. Fructose bevat ook wel heel wat energie, maar die kan veel minder efficiënt gebruikt worden door je stofwisseling. De enige manier die je lichaam kent om fructose te verwerken, is het omvormen van de stof tot vet voor opslag als reserve-energie.
Eet je veel suiker (glucose én fructose) dan kan je er zeker van zijn dat al die fructose tot een paar extra kilo’s zal leiden.

Fructose en insuline
Van insuline heb je waarschijnlijk al wel eens gehoord. Het is één van de belangrijkste hormonen in je lichaam, en zeker wanneer het op je gewicht aankomt.
Insuline wordt uitgescheiden door de pancreas en reist van daaruit naar je hele lichaam. Het stuurt een signaal naar je cellen dat zegt dat glucose uit de bloedstroom verwijdert moet worden.

Dat is soms nodig, want hoge concentraties glucose in je bloed kunnen giftig zijn. Wanneer je een maaltijd eet die rijk is aan suikers, dan gaat je insuline-niveau dus omhoog om de overmaat aan glucose uit je bloed te verwijderen. Dit is een handig mechanisme dat je lichaam in balans houdt, maar bij veel mensen is dit proces beschadigd: dit heet insuline-resistentie. Je cellen worden in dat geval ongevoelig voor insuline, waardoor de pancreas nog meer insuline moet produceren om te compenseren voor de verlaagde gevoeligheid. Dit leidt tot permanent verhoogde insuline-niveaus in je bloed, wat er op den duur kan zorgen dat je type-II diabetes krijgt.

Insuline-resistentie heeft nog één heel belangrijk gevolg: omdat je insuline-niveaus steeds zo hoog zijn, wordt de energie in je bloedstroom permanent naar je cellen gedreven voor opslag als reserve-energie en zo ben jij eigenlijk constant vet aan het opbouwen. Bepaald geen handig proces wanneer je wilt afvallen, dus.

Het overmatig eten van fructose wordt gezien als één van de belangrijkste oorzaken voor de insuline-resistentie die we net beschreven.
Zo is overmatig gebruik van fructose dus één van de grootste oorzaken van overtollig buikvet. Met andere woorden: als je wilt afvallen rond je buik moet je niet te veel suiker (dus fructose) eten.

Leptine: een ander hormoon
Leptine is minder bekend dan insuline, maar eigenlijk is het ook erg belangrijk wanneer je wilt afvallen om over dit hormoon ingelicht te zijn.
Leptine kan je zien als een soort biologisch metertje voor de hoeveelheid vet in je lichaam. Vetcellen scheiden leptine af, en de hersenen kunnen dit signaal lezen: veel leptine betekent veel vet en weinig leptine betekent weinig vet. Zo weten je hersenen perfect hoeveel reserve-energie er in ons lichaam zit. Merkt je brein op die manier dat er voldoende vet is opgeslagen, dan zal het ervoor zorgen dat je minder hongerig bent. Er is immers al genoeg reserve-energie.

Opnieuw is dit een elegant mechanisme dat enkel bijdraagt tot een gezond lichaam wanneer het goed werkt. Je hersenen kunnen echter resistent worden aan leptine, waardoor je lichaam voortdurend denkt dat we op het randje van de uithongering staan, en dat er dringend reserves moeten ingeslagen worden, wat leidt tot een hevig hongergevoel dat je nauwelijks kan negeren. Opnieuw is het eten van suikers (en dan vooral fructose) één van de belangrijkste oorzaken van leptine-resistentie.
Als jij een koolhydraat arme levensstijl volgt, dan eet je automatisch al weinig tot geen suiker. Suiker is namelijk een koolhydraat. Er is veel wetenschappelijk bewijs dat een koolhydraat arme levensstijl (dus weinig tot geen suiker) de oplossing is voor overgewicht.

Een verzadigd gevoel
In de hypothalamus, een regio in de hersenen, wordt je hongergevoel gereguleerd. Dit is ook waar leptine werkt, maar er zijn nog enkele andere factoren die bijdragen tot dat ‘verzadigde gevoel’ dat je hebt na een maaltijd. Een recent onderzoek uit 2013 heeft aangetoond dat fructose helemaal niet leidt tot een verzadigd gevoel, maar glucose wel. Dit heeft te maken met nog een ander hormoon, namelijk grehline, het zogenaamde ‘honger hormoon’. Fructose verlaagt de concentraties grehline in je bloed nauwelijks, terwijl glucose (en andere verzadigende soorten voedsel) dat net wel doen.

Al met al een aardig complex verhaal. Gelukkig is het niet nodig om precies te begrijpen hoe al deze hormonen werken om jouw ideale gewicht te bereiken.

Ik geef je deze achtergrond informatie alleen zodat je nog meer gemotiveerd bent om suiker te laten staan en zo makkelijker kunt afvallen.

Let overigens ook op glucose fructosestroop, dit is een gefabriceerde zoetstof met vergelijkbare gevolgen voor het lichaam als suiker. Wees op je hoede als je dit ingrediënt tegenkomt op de verpakking.

Suiker is verslavend en heeft zoals je hierboven hebt kunnen lezen allerlei vervelende gevolgen in je lichaam. Ik raad je sterk aan je inname van suiker zo veel mogelijk te beperken.